Zdradzona tajemnica

Wstęp

Rozdział I. Obecność TAJEMNICY w starożytnym obrazie świata

1. Tajemnicze dziedzictwo Egiptu
2. Greckie misteria jako sposób wyrażania tajemnicy na temat życia i świata
3. Cyniczne lekceważenie tajemnicy
4. Oczywistość tajemnic w filozoficznych próbach zrozumienia świata
5. Starotestamentalny szacunek wobec tajemnicy stworzenia

Rozdział II. Naturalność TAJEMNICY w pierwszych wiekach chrześcijaństwa

1. Tajemnica ukryta w prawdach wiary
2. Doświadczenie tajemnicy w pismach chrześcijańskich filozofów
3. Tajemnica jako istotny element myśli teologicznej

Rozdział III. TAJEMNICA w kanonie myśli scholastycznej

1. Mistycy i uczeni
2. Mądrość scholastyków
3. Tajemnica ważnym elementem obrazu świata
4. Po owocach ich poznacie

Rozdział IV. Oświeceniowi i pozytywistyczni zdrajcy TAJEMNICY

1. Pycha rozumu
2. Chowanie głowy w piasek
3. Odarcie nauki z mądrości

Rozdział V.  Współczesny kult nauki i powrót TAJEMNICY

1. Światopoglądowe uwarunkowania odkryć naukowych
2. W głowie się nie mieści
3. Pokora naukowca – wiedza to jeszcze nie mądrość

Zamiast zakończenia

Prowadź mnie, Światło (John Henry Newman)

Modlitwa o unitarną teorię pola (Michał Heller)

Wybrane fragmenty książki Zdradzona Tajemnica

Odkrycia współczesnej nauki – choć oszałamiające – uczą jednak pokory. Nie wszystko, o czym mówią naukowe teorie, „mieści się w głowie”. Ludzka logika często nie wystarcza. Jednocześnie mamy świadomość, że oprócz „tajemniczości” wielu obszarów współczesnych nauk przyrodniczych istnieje cały wachlarz zagadnień, wobec których „mędrca szkiełko i oko” pozostają zupełnie bezradne. (…) Wobec tych pytań pozostaje nam otworzyć się na TAJEMNICĘ wiary, bo przecież ucieczka przed nimi nie jest odpowiedzią, lecz chowaniem głowy w piasek.

*

Dążenie scholastyków do logicznego i systematycznego rozumienia świata stworzyło podstawy pod naukową rewolucję XVI i XVII wieku. To właśnie metoda krytycznej analizy i rozwój logiki zapoczątkowane w średniowieczu, przyczyniły się do rozwoju naukowej metody badawczej.

Podsumowując, okres scholastyki był czasem ogromnych osiągnięć intelektualnych, które wywarły trwały wpływ na rozwój nauki, filozofii i edukacji. „Ciemne wieki” to mit, który nie oddaje złożoności i bogactwa średniowiecznego dziedzictwa. Scholastyka była świadectwem tego, jak średniowieczni uczeni potrafili łączyć rozum i wiarę, aby zgłębiać tajemnice świata i ludzkiej egzystencji, przygotowując grunt pod nowożytne rozumienie nauki.